خودمراقبتی سازمانی
خودمراقبتی سازمانی: فرآیندی انتخابی، مشارکتی وفعال برای ارتقای سلامت یک سازمان است که توسط ائتلافی از اعضای سازمان، طراحی، اجرا، پایش و ارزشیابی می شود.
خودمراقبتی سازمانی یكی از رویكردهای برنامه ملی خودمراقبتی (پنجمین برنامه ملی تحول نظام سلامت در حوزه بهداشت) است، این برنامه در سال 1394 برای اجرا به تمامی دانشگاههای علوم پزشكی كشور ابلاغ شد. برنامه خودمراقبتی سازمانی با هدف ایجاد "محیط كار سالم" از طریق اجرای برنامه ها و خط مشی های ارتقای سلامت در محل كار، خلق محیط فیزیكی و فرهنگ حمایتی و تشویق شیوه كار و زندگی سالم با همكاری كاركنان، كارفرمایان و خانواده های آنان در حال اجرا است. در این برنامه، سازمانها به عنوان یک محیط حامی سلامت، برای ارتقای سلامت خود، كاركنان، كارفرمایان و در نهایت جامعه، شورای ارتقای سلامت سازمان را تشکیل می دهند. این شورا مشکلات مربوط به سلامت را شناسایی و نیازسنجی کرده سپس برای رفع مشكلات و خطرات سلامت شناسایی شده؛ برنامه ای عملیاتی را طراحی، تدوین، اجرا و ارزشیابی می کند.
تحقیقات نشان می دهد، اجــرای برنامه های ارتقای سلامت در محل کار، مزایا و منافع عینی زیادی برای سازمانها و کارفرمایان به همراه دارد. از جمله می توان به افزایش بازدهی و بهره وری در محل کار، کاهش میزان غیبت، افزایش رضایت کارکنان، بهبود فرآیند استخدام و ابقای کارکنان، افزایش تعهدات سازمانی کارکنان و کاهش میزان غرامت شغلی اشـاره کرد. همچنین با اجرای آن کارکنان نیز از افزایش دانش سلامت، ارتقای سلامت جسمی و روانی، رضایت شغلی و شیوه زندگی سالم تر برخوردار خواهند شد.
هدف در اين رويكرد: ايجاد محيط كار سالم از طريق اجراي برنامه ها و خط مشي هاي ارتقاي سـلامت در محـل كـار، خلق محيط فيزيكي و فرهنگ حمايتي و تشويق شيوه زندگي سالم با همكـاري كاركنـان و كارفرمايـان اسـت. بـراي تحقق اين امر اقدامات زير در محلها و موقعيتهاي مختلف (محل كار دولتي يا خصوصي، مدرسه، دانشگاه، كارگـاه، كارخانه و ... ) كه حداقل داراي 20 نفر هستند، مي تواند به ايجاد محيط كار سالم كمك كند:
- تشكيل شوراي ارتقاي سلامت - برگزاري كارگاه برنامه ريزي عملياتي مشاركتي براي اعضاي شورا -تدوين برنامه عملياتي توسط شورا - اجراي برنامه هاي ارتقاي سلامت تدوين شده در محيط كار - پايش و ارزشيابي برنامه توسط شورا
اعضای شورای ارتقای سلامت درسازمان(محل کار، دانشگاه، کارگاه، کارخانه و...)می تواند شامل افراد ذیل باشد: رئیس/مدیر/مسؤول سازمان، معاون اجرایی، معاون مالی و روابط عمومی سازمان، نمایندگان کارکنان در بخشهای سازمان (نظیر بهگر، رابـط سلامت و...)، کارشناس بهداشت حـرفـه ای (در صورتی که تعداد کارگران و کارمندان، کارخانه باالی 500 نفر باشد). لازم بـه ذکــر اســت در ایــن رویــکــرد، مـــدارس نیز در خودمراقبتی سازمانی در نظر گرفته شدها ند. یعنی اقدامهایی که برای سایر سازمانها انجام می شود برای مدارس نیز باید انجام شوند. اعضای شورای ارتقای سلامت درمدرسه می تواند شامل افراد ذیل باشد : مدیر/ معاون اجرایی مدرسه، مربی/ رابط بهداشت، مـراقـب پــرورشــی، نمایندگان معلمان، نمایندگان دانشآموزان، نماینده شورای محلی، نماینده انجمن اولیا و مربیان، مسؤول برنامه تهیه و توزیع موادغذایی
تمرکز برنامه های ارتقای سلامت در محل کار: برنامه های ارتقای سلامت در محل کار طیف گستردهای از حیطه های سلامت را تحت پوشش قرار می دهد، اما اغلب در حوزه هایی که به آنها اشاره می شود با توجه به اهمیت هر کـدام در سلامت عمومی و رفاه متمرکز می شوند:1-تغذیه 2-فعالیت فیزیکی 3-ترک سیگار 4-مدیریت استرس
| برنامه ملی خودمراقبتی | http://iec.behdasht.gov.ir |
| اطلاع رسانی | حضوری | ستادشهرستان-مراکز خدمات جامع سلامت-خانه های بهداشت | غیرالکترونیکی | اطلاع رسانی به کارشناسان ستادی شهرستان ها-مراقبین سلامت - بهورزان-ادارات و سازمان های دولتی و غیردولتی | |
| در مرحله درخواست |
|
ستادشهرستان-مراکز خدمات جامع سلامت-خانه های بهداشت | غیرالکترونیکی | برگزاری کارگاه آموزشی تدوین برنامه عملیاتی مشارکتی با اعضای شورای ارتقاء سلامت ادارات و سازمان ها | |
| در مرحله تولید | |||||
| در مرحله ارائه نتیجه | حضوری | شهرستان-ستاد-مراکز خدمات جامع سلامت-خانه بهداشت | غیرالکترونیکی | حل مشکلات بهداشتی اولویت دارکارکنان ادارات و سازمان های تحت پوشش |
لیست سوالات متداول ( سوال - پاسخ) در این قسمت اضافه شود مانند»
1- خودمراقبتی سازمانی چیست؟ فرآیندی انتخابی، مشارکتی وفعال برای ارتقای سلامت یک سازمان است که توسط ائتلافی از اعضای سازمان، طراحی، اجرا، پایش و ارزشیابی می شود.
2- هدف در رویکرد خودمراقبتی سازمانی چیست؟ ايجاد محيط كار سالم از طريق اجراي برنامه ها و خط مشي هاي ارتقاي سـلامت در محـل كـار، خلق محيط فيزيكي و فرهنگ حمايتي و تشويق شيوه زندگي سالم با همكـاري كاركنـان و كارفرمايـان اسـت.
3-اعضاء شورای ارتقاء سلامت در سازمان ها، ادارات و مدارس شامل چه افرادی است؟رئیس/مدیر/مسؤول سازمان، معاون اجرایی، معاون مالی و روابط عمومی سازمان، نمایندگان کارکنان در بخشهای سازمان (نظیر بهگر، رابـط سلامت و...)، کارشناس بهداشت حـرفـه ای (در صورتی که تعداد کارگران و کارمندان، کارخانه باالی 500 نفر باشد). لازم بـه ذکــر اســت در ایــن رویــکــرد، مـــدارس نیز در خودمراقبتی سازمانی در نظر گرفته شدها ند. یعنی اقدامهایی که برای سایر سازمانها انجام می شود برای مدارس نیز باید انجام شوند. اعضای شورای ارتقای سلامت درمدرسه می تواند شامل افراد ذیل باشد : مدیر/ معاون اجرایی مدرسه، مربی/ رابط بهداشت، مـراقـب پــرورشــی، نمایندگان معلمان، نمایندگان دانشآموزان، نماینده شورای محلی، نماینده انجمن اولیا و مربیان، مسؤول برنامه تهیه و توزیع موادغذایی
4-برنامه های ارتقاء سلامت در محل کار بر چه موضوعاتی تمرکز دارد؟1-تغذیه 2-فعالیت فیزیکی 3-ترک سیگار 4-مدیریت استرس
توافقنامه سطح خدمت "عنوان خدمت"
1. مقدمه
خودمراقبتی سازمانی یکی از رویکردهای برنامه ملی خودمراقبتی در حوزه بهداشت است.
این بخش حاوی اطلاعات کلی در خصوص خدمت است.
اهداف توافقنامه، تعریف خدمت و نحوه انجام تعاملات با خدمتگیرنده، نحوه گزارشدهی و بازبینی مشخص شود.
2. هدف
این بخش، دلایل اجرای توافقنامه سطح خدمت را بیان میکند.
متن نمونه:
• هدف از این توافقنامه سطح خدمت این است که به منظور ارائه با کیفیت خدمت ارائه شده توسط ]نام دستگاه اجرایی[، کیفیت تحویل ]عنوان خدمت[ برای [خدمتگیرندگان] مورد توافق قرار گیرد.
• این بیانیه، سطح توافق دو جانبه در خصوص این خدمت، روشهای نظارت و مسئولیتهای سازمانی را در صورت لزوم مشخص میکند.
3. مسئولیت
این بخش، قوانین و مقرراتی را که به ]نام دستگاه اجرایی[ اجازه میدهد خدمت ارائه شده در توافقنامه سطح خدمت را ارائه کند، مستند میکند. همچنین به صورت شفاف بیان میشود که دستگاه چه مسئولیت قانونی در قبال شهروند متقاضی خدمت دارد.
متن نمونه:
• [سازمان اداری و استخدامی] موافقت میکند که خدمت و/یا پشتیبانی محصول را به ترتیب زیر ارائه شود:
• [نام دستگاه اجرایی] دارای مجوز ایجاد و اجرای سیاستهای [حوزه ارائه خدمت] برای [بخش دولت] است که مستندات آن به شرح ذیل میباشد: [محل درج قوانین و مقرراتی که طبق آن، این دستگاه اجرایی دارای مجوز ایجاد و اجرای سیاستهای حوزه مورد اشاره است.]
• [مسئولیتها را اینجا بنویسد]
4. تعهدات متقابل خدمتگیرنده و دستگاه اجرایی
• تعهدات متقابل خدمتگیرنده و دستگاه اجرایی تعیین شوند.
• شرایط و استثناها، مشخص شوند.
• فرآیند روشن و کارآمدی برای حل و فصل تناقضات و جبران عدم ارائه خدمت در نظر گرفته شود.
متن نمونه:
• متقاضی دریافت این مجوز مکلف است مدارک خود را تنها از طریق سامانه/ پست/ دفتر پیشخوان/ حضوری به این دستگاه ارائه نماید.
• در صورتیکه پس از پرداخت هزینههای این خدمت و تکمیل فرمها و تحویل آنها به این سازمان، متقاضی نتواند در موعد مقرر که ... روز کاری میباشد مجوز خود را دریافت نماید، سازمان به ازاء هر روز دیرکرد غیر موجه غرامتی معادل .... ریال به متقاضی پرداخت نماید.
• موارد مربوط به فرم "اطلاعات خدمت/زیرخدمت جهت ارائه روی پایگاه اطلاعرسانی دستگاه" در پیوست ج به صورت دقیق در رابطه با زمان انجام خدمت، تعداد مرتبه مراجعه حضوری متقاضی، نحوه دسترسی و زمانهای دسترسی به خدمت و کلیه جزئیات خدمت بصورت متعهدانه از سوی دستگاه ذکر میشود.
5. هزینه ها و پرداختها
توافقات مربوط به هزینهها و پرداختها مطبق با جدول هزینهها در فرم "اطلاعات خدمت/زیرخدمت جهت ارائه روی پایگاه
اطلاعرسانی دستگاه" در پیوست ج مشخص شوند.
6. دوره عملکرد
این بخش، دوره زمانی را که در آن، شرایط تحت این توافق سطح خدمت، فعال هستند را مشخص میکند.
متن نمونه:
• این توافقنامه سطح خدمت تا تاریخ [ / / ] و تحت امضای [مقام مسئول]، اعتبار دارد.
• این توافقنامه سطح خدمت حداکثر تا [مدت زمان] یعنی زمانی که اصلاح، جایگزین شده یا با موافقت دو جانبه هر دو سازمان به امضاء برسد، اعتبار دارد. (برای خدمات G2G)
• در پایان [بازه زمانی] یک توافقنامه سطح خدمت جدید ایجاد و امضا خواهد شد تا ارائه خدمات ادامه یابد.
7. خاتمه توافقنامه
در این قسمت، مقررات مربوط به خاتمه موافقتنامه سطح خدمت شرح داده میشود.