هر گونه پروژه تحقیقاتی (هر نوع طرح ، پایان نامه، رساله، تز، مطالعه مقدماتی و امثال آن) پس از بررسی و تصویب علمی در شوراهای علمی که صلاحیت این کار را داشته اند و قبل از شروع به اجرا ، لازم است مورد بررسی اخلاقی قرار گیرند و کد تایید اخلاقی در یافت کنند. کمیته اخلاق در پژوهش این وظیفه را به انجام می رساند
- پروپوزال طرح پیشنهادی که شامل تیم پژوهش هم باشد
- کلیه ضمائم پروپوزال شامل پرسشنامه ها و فرمهای جمع آوری اطلاعات، رضایتنامه، محتواهای آموزشی یا مداخله ای مورد استفاده، امثال آن
- اعلام شفاف نحوه تامین بودجه از داخل و خارج دانشگاه و تعارض منافع احتمالی، مصوبه و کد تایید علمی طرح در شوراهای مربوطه
| دستورالعمل" نحوه تشکیل ، روش کار و شرح وظایف کار گروه/ کمیته های اخلاق در پژوهش" که نسخه جدید آن با امضای جناب آقای دکتر نجفی معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با شماره 1830/100 مورخ 18/11/99 به کلیه موسسات مرتبط از جمله دانشگاههای علوم پزشکی ابلاغ شده است. |
الکترونیکی
| اطلاع رسانی |
اینترنتی (مانند وبگاه دستگاه) پست الکترونیک |
الکترونیکی | ||
| در مرحله درخواست |
اینترنتی (مانند وبگاه دستگاه) پست الکترونیک |
الکترونیکی | ||
| در مرحله تولید |
اینترنتی (مانند وبگاه دستگاه) اینترانتی (انجام مکاتبات لازم از طریق اتوماسیون اداری) پست الکترونیک |
الکترونیکی | ||
| در مرحله ارائه نتیجه |
اینترنتی (مانند وبگاه دستگاه) پست الکترونیک تلفن گويا يا مرکز تماس پيام کوتاه |
الکترونیکی |
|
بررسی اخلاقی طرح تحقیقاتی |
|
اختصاص کد تایید اخلاقی |
- سوال 1 : روند بررسی اخلاقی طرح / پایان نامه ها از چه زمانی آغاز می شود؟
- پاسخ 1 :لازمه شروع بررسی اخلاقی طرحها یا پایان نامه های پژوهشی، تکمیل بررسی علمی آنها در دانشکده ها و مراکز تحقیقاتی و شوراهای ارزیابی طرح در مدیریت توسعه و ارزیابی تحقیقات دانشگاه و اختصاص کد علمی توسط آن مدیریت محترم به آنها است. قبل از اخذ کد علمی و ارجاع طرح / پایان نامه به دبیرخانه کمیته اخلاق، طرح در این کمیته قابل مشاهده نیست و بررسیهای علمی فوق روند زمانی خود را دارند که ارتباطی به کمیته اخلاق ندارد.
- سوال 2 : نحوه ارائه طرح یا پایان نامه جهت بررسی به کمیته اخلاق چگونه است؟
- پاسخ 2 : ارسال طرح یا پایان نامه به کمیته اخلاق تنها از طریق سامانه پژوهشیار و توسط حوزه مدیریت توسعه و ارزیابی تحقیقات دانشگاه صورت می گیرد و جز در موارد بسیار خاص (نظیر پایان نامه های خارج دانشگاهی که متقاضی استفاده از فیلدهای دانشگاه علوم پزشکی اصفهان می باشند)، طرحی خارج از روند پژوهشیار و مستقیما از مجری دریافت نخواهد شد. ارجاع طرح به کمیته های اختصاصی اخلاق در پژوهش نیز توسط دبیرخانه کمیته اخلاق و بر اساس دستورالعملهای مربوطه صورت می گیرد.
- سوال 3 : پایان نامه های خارج دانشگاهی که متقاضی استفاده از فیلدهای دانشگاه علوم پزشکی اصفهان می باشند چگونه به کمیته اخلاق ارجاع می شوند؟
- پاسخ 3: متقاضیان لازم است با کارشناس مربوطه در اداره تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان (03137928068) و نیز کارشناس مربوطه در دبیرخانه کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی اصفهان (03137923080) تماس حاصل نمایند.
- سوال 4: بررسی اخلاقی طرحها در کمیته های اخلاق چه مدت طول می کشد؟
- پاسخ 4:حداقل سه هفته و حداکثر 45 روز کاری از طرف کمیته (زمانهای اضافه ای که مجریان محترم بیش از مهلت خود جهت پاسخگویی صرف می کنند به این مدت اضافه می شود و یا در صورت عدم پاسخدهی طولانی مدت، منجر به اختتام طرح می شوند).
- سوال 5: کد تایید اخلاقی چگونه به مجریان ارائه می شود؟
- پاسخ 5: پس از بررسیها و اصلاحات لازم در کمیته اخلاق و در صورت تایید اخلاقی طرح، کد اخلاقی از سامانه ملی اخلاق (ethics.research.ac.ir) اخذ شده و در همانجا قابل دسترسی برای همه افراد داخل و خارج کشور هست.
- سوال 6:جهت اطلاع از کد اخلاقی طرحهای مصوب قبل از راه اندازی سامانه ملی اخلاق چه باید کرد؟
- مجریان طرحهای مصوب سه ماهه اول 97 و سالهای قبل آن در صورت نیاز با کاشناس مربوطه در دبیرخانه کمیته اخلاق (03137923080) تماس حاصل فرمایند.
بنام خدا
دبیرخانه کمیته اخلاق در پژوهشهای زیست پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
توافقنامه سطح خدمت "بررسی اخلاقی طرحها و پایان نامه های پژوهشی و اعطای کد تایید اخلاقی"
- مقدمه
پس از اقدامات غیر انسانی و ضد اخلاقی که در ابتدای قرن حاضر و به ویژه در طی جنگ جهانی دوم در قالب طرحهای پژوهشی صورت گرفت، هم اندیشی دغدغه مندان در دنیا به صدور بیانیه هلسینکی جهت رعایت اصول انسانی / اخلاقی در انجام طرحهای پژوهشی منجر گردید. در طی دهه های بعد این مقوله جامعیت یافته و اکنون یکی از جنبه های آن اخذ تایید و شناسه تایید اخلاقی انجام طرح پژوهشی از یک کارگروه معتبر و متخصص در خصوص اصول اخلاق در پژوهش قبل از شروع به اجرای طرح می باشد. در این راستا، در دانشگاههای علوم پزشکی، کارگروهها و کمیته های اخلاق در پژوهشهای زیست پزشکی ذیل کارگروه وزارتی اخلاق در پژوهشهای زیست پزشکی تشکیل گردیده و مسئولیت بررسی اخلاقی طرحهای پژوهشی که مقرراست در این دانشگاهها انجام یابند را برعهده دارند. در این دانشگاه نیز در حال حاضر یک کارگروه اخلاق در پژوهش موسسه و چهار کمیته اخلاق در پژوهش وجود دارد که طرحها و پایان نامه ها بر اساس وابستگی دانشکده ای و سایر مقررات، جهت بررسی اخلاقی به یکی از آنها ارجاع می گردد.
- هدف
هدف از این خدمت، بررسی پایان نامه ها و طرحهای پژوهشی که تایید علمی دریافت نموده اند از منظر انطباق با اصول اخلاق در پژوهش مصوب کشور و مجامع رسمی بین المللی می باشد و در صورت انطباق، منجر به اعطای کد تایید اخلاقی با فرمت شناخته شده در دنیا می گردد.
- مسئولیت
بر اساس دستورالعمل "نحوه تشکیل و روش کار و شرح وظایف کارگروه / کمیته های اخلاق در پژوهش" ابلاغی سال 1399 کارگروه وزارتی اخلاق در پژوهشهای زیست پزشکی (موجود در بخش آیین نامه های سامانه ملی اخلاق به آدرس ethics.research.ac.ir (، کارگروه / کمیته های اخلاق در پژوهش مسئولیت دارند طرح پژوهشی را که به آنها ارجاع گردیده با رعایت محرمانگی و امانت داری مورد بررسی قرار داده و پیشنهادات و نظرات اصلاحی احتمالی خود را به مجریان منتقل نموده ودر صورت تایید نهایی، شناسه تایید اخلاقی (کد) اعطا کنند.
- تعهدات متقابل خدمت گیرنده و دستگاه اجرایی
بر اساس دستورالعمل "نحوه تشکیل و روش کار و شرح وظایف کارگروه / کمیته های اخلاق در پژوهش" ابلاغی سال 1399 کارگروه وزارتی اخلاق در پژوهشهای زیست پزشکی و با توجه به لزوم بررسی طرحها در کمیته های غربالگری و جلسات کمیته اخلاق بر اساس نوبت و ظرفیت جلسات، کارگروه / کمیته های اخلاق در پژوهش تعهد دارند ظرف مدت 45 روز کاری، تکلیف اخلاقی پژوهشی را که به آنها ارجاع گردیده است معلوم نمایند. در داخل این فاصله ممکن است یک یا حداکثر دوبار فرصت اصلاح جمعا به مدت دو الی سه هفته به مجریان ارائه گردد.
خدمت گیرندگان نیز متعهد می باشند مترصد پیامهای ارائه شده از طرف کمیته اخلاق به صورت کامنت در سیستم مدیریت پژوهشی (پژوهشیار) و یا ای میل و پیامک باشند و در مهلت ارائه شده اقدامات لازم را به انجام رسانند.
دریافت طرح در کمیته های اخلاق در پژوهش این دانشگاه نیز تنها از طریق سیستم مدیریت پژوهشی (پژوهشیار) و ارجاع طرح توسط مسئولان حوزه مدیریت توسعه و ارزیابی تحقیقات و پس از اعطای کد تایید علمی صورت می گیرد. به عبارت دیگر مجریان نمی توانند مستقیما طرح خود را به کمیته اخلاق ارائه دهند. تنها مورد استثنا ، طرحها یا پایان نامه های دانشگاههای دیگر است که متقاضی استفاده از زیرمجموعه ها یا همکاری اساتید این دانشگاه جهت اجرا می باشند. این موارد پس از اخذ کد اخلاق از کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه مبدا، (در صورتی که وجود داشته باشد)، مستندات خود شامل پروپوزال مصوب و ضمایم آن را باید به کارشناس مربوطه در کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی اصفهان (, resrec@mui.ac.ir03137923080) ارائه دهند و هم چنین از دانشگاه خود نامه درخواست همکاری به معاونت آموزشی این دانشگاه ارسال نموده و بر اساس شیوه نامه های همکاری این دانشگاه عمل نمایند. (تلفن کارشناس مربوطه 03137928068)
در صورت رد اخلاقی طرح، مجریان می توانند در صورت امکان با رفع اشکالات منجر به رد طرح ، طرح اصلاحی را مجددا به شوراهای پژوهشی مربوطه ارائه نمایند و یا در صورت اعتراض، اعتراض خود را به کمیته اخلاق بالادستی ارائه نمایند.
- هزینه‌ها و پرداخت‌ها :
در حال حاضر برای هیچ کدام از مراحل این خدمت شامل داوریها، تشکیل جلسات، دریافت و ارسال مستندات، اعطا کد و ... هزینه ای از مجریان دریافت نمی گردد.
- دوره عملکرد
این خدمت مستمرا در حال انجام است اما اعضای کمیته های اخلاق در پژوهش که بررسی طرحها را به عهده دارند 2 سال یکبار منصوب می گردند و به مدت دو سال فعالیت می کنند.
- خاتمه توافقنامه
خاتمه این خدمت با دریافت شناسه تایید اخلاقی (کد) توسط مجریان و یا در موارد بسیار نادر آگاه شدن از رد اخلاقی طرح مشخص می شود